GEDACHTE – Onlangs mocht ik voor een bruiloft iets schrijven bij het thema ‘ontworteling’. Het zou een bijzonder kunstzinnige bruiloft zijn. Vandaar. In letterlijke zin was het begrip vooral op de bruid van toepassing: ze groeide op in Maputo, de hoofdstad van Mozambique, en kwam daarna naar Nederland. Hierdoor heeft ze een internationaal verleden en hierdoor een genuanceerdere kijk op de wereld. Voor haar is ontworteld zijn onderdeel van haar geschiedenis. Misschien dat daarom haar overgave – zich thuis voelen – extra bijzonder is. Dat raakte me.

Aan de andere kant: wellicht is overgave in de liefde voor iederéén bijzonder. Wie samen verbonden raakt, leert onvermijdelijk ook andermans tekortkomingen kennen; en wie een volwassen kijk op de liefde heeft, snapt dat in elke verbintenis een mogelijke beëindiging daarvan schuilt. Het is een wet van de natuur dat alles dat een begin heeft, ook een einde heeft. Kort gezegd en minder poëtisch: ‘alles kan kapot’. Als gescheiden persoon én kind van gescheiden ouders snap ik dat heel goed.
Niet meer durven, vast blijven zitten in een wereldbeeld dat gebroken is, is een ernstige zaak: het is ouderdom. Cynisme. De dood. Want een plant die geen wortels meer kan schieten, omdat hij ooit ontworteld is geweest, sterft. Zo simpel is het. Mijn conclusie?
‘Overgave’ is misschien wel het enige antwoord op ontworteling: met vier benen in de plas. Vol er in, met levenskracht. De ander vrij laten om zichzelf te zijn en er maar het beste van hopen. Ik ben geen religieus mens, geloof niet in een God die ingrijpt, maar het herinnerde me aan Nick Cave, en zijn lied dat op zoveel trouwerijen klonk. Ik vertaalde het voor de gelegenheid:

In mijn armen

Ik geloof niet in een God die ingrijpt in de wereld
Maar ik weet, lieveling, dat jij dat wel doet

Maar als ik geloofde, zou ik knielen en vragen
Niet in te grijpen waar het jou betreft
O, geen haar op je hoofd aan te raken
Je te laten zoals je bent
En als Hij het nodig vond je te sturen,
Dat hij je in mijn armen leidt

In mijn armen, o Heer
In mijn armen, o Heer
In mijn armen, o Heer
In mijn armen

En ik geloof ook niet in engelen
Maar als ik naar jou kijk, vraag ik me af of dat wel klopt
Maar als ik geloofde, zou ik ze aanroepen
En hen vragen over jou te waken

Of om voor jou een kaars te branden
Om je pad helder en duidelijk te laten zijn
En je in liefde vrij te laten, zoals Christus,
En je in mijn armen te leiden
In mijn armen, o Heer
In mijn armen, o Heer
In mijn armen, o Heer
In mijn armen

Maar ik geloof in Liefde

En ik weet dat jij dat ook doet
En ik geloof in een soort pad
Dat wij samen kunnen bewandelen, jij en ik
Dus houd je kaarsjes brandend
Maak haar reis helder en puur
Zodat ze steeds weer terugkomt
Altijd en eeuwig

In mijn armen, o Heer
In mijn armen, o Heer
In mijn armen, o Heer
In mijn armen

Nick Cave, 1997